Kayıtlar

Teze derketiye

Nirxandinek li ser Romana ŞIVANÊ KURMANCA

Nivîskar:
Resim
  Di romanê de karakter hêmana herî girîng e. Ji ber ku, nivîskar bi rêya karakterên ku afirandîye, dikare derdê romanê ragihîne xwendavanan an jî di serê xwendevanan de bibe sedemê hin pirsan. Ji dema ku ev cureyê wêjeyê hatîye meydanê heta roja me, gellek teorî li ser roman û karakterên romanê hatine nivîsîn. Mijara vê nivîsa min ne ew teorî û gengeşîya di navbera rexnegirên wan teorîyan de ye. Nivîskarê me bi şêwazên realîzmê û otobîyografîyê romana xwe nivîsandîye, ez ê hewl bidim ku karakteran li gora dem û civaka ku tê de derbas dibe rave bikim. Bêguman ez ê nikaribim hemû kesên di romanê de cî digirin bi awayekî berfireh analîz bikim, lê yên ku bandorê li ser lehengê sereke û bûyersazîya romanê dike, ez ê li ser wan jî bi çend gotinan bisekinim. Zimanê romanê bi devoka kurdên qefqasê ye. Nêzî sed sal berê hatîye nivîsîn lê ev ji bo fêmkirina zimanê wê nabe astengî. Çapa Weşanên Lîsê ji alîyê rastnivîsê li gora orjînala pirtûkê ye. Min hevokên jêgirtinî di nav nîşaneya dunikê d
Yorum Gönder
Berdewama wê »

Çend Gotin Li Ser Covîd19an

Nivîskar:
Resim
Em di demeke dîrokî de dijîn. Dibe ku ev destpêka demeke nû be. Ji her kesî dîyar e ku ji destpêka sala 2020an û vir ve mirov û mirovahî di neqebeke bi qasî çend mîkronan teng re derbas dibe, yan jî a rast divê ku em bêjin derbas nabe, tê de asê maye. Covîd19an hemû rastîya jîyana mirovan serobinî hev kir. Mirov weke mirîyê ku serê wî li kevirê gorê bikeve li xwe hay bûn lê êdî pirî dereng bû. Bi talankirina xwezayê re kapîtalîzma hov careke din diranê xwe yên tûj pêş mirovahîyê dike. Xweza jî heyfa xwe ji mirovan distîne. Hemû sosyolog bi dengekî hevbeş dibêjin ku "Covîd19an kir ku wekhevîyek di nav mirovan de çêbibe", bêguman wekhevîya nexweşî û çareserîya wê ye ev, ne wekhevîya utopîk a çepgirên me yên romantîk e. Axir bi vê mebestê dibe ku hinek rahm di dilê kapîtalîstên hov bigere û ji bo dewlemendîya bêdawî dev ji talana xwezayê berdin. Dema ku ev tofan li cîhanê belav bû her kesî xwe da alîyekî û ji bo xebatkarên tenduristîyê dest bi çepikan kirin. Min bi xwe bawerî bi
Yorum Gönder
Berdewama wê »

Paşayekî Adil Rabûya û ...

Nivîskar:
Resim
"Hakkı tenvir ukul için haktır" (Ronîkirina rastîyê ji bo aqilan maf e.)             Şerîf Paşa Pirtûka Rohat Alakom a bi navê Şerif Paşa - Bir Kürt Diplomatının Fırtınalı Yılları (1865-1951) agahîyên di derbareyê jiyana Şerîf Paşayê kurd de ronî dike. Weke vê gotina afrîkîyan ku tê gotin; "Heta ku şêr dîroka xwe nenivîsin em ê mecbûr bin ku li çîrokên nêçîrvanan guhdarî bikin." Rohat Alakom jî yek ji wan "şêran" e ku xwelîya bi ser dîroka kurdan ve hatîye avêtin bi sebir dide alî û rastîyê ji bo "biaqilan" ronî dike. Xwîya dike ku nivîskar ji gellek belgeyên arşîvan, nivîsên pirtûkan û agahîyên meriv û naskirîyên Şerîf Paşa sûd girtiye. Bi hewildana dîroknasên kurd dê heqîqet ronîtir bibe, ez bawer dikim ku bi xêra van berheman dîrok û pêşeroja kurdan dê ji tarîyê azad bibin. Şerîf Paşa di sala 1865an de li Stenbolê hatiye dinê. Kurê Saîd Paşayê kurd e ku bi eslê xwe ji Silêmanîyê ji eşîra Baban e. Saîd Paşa di dewleta Osmanî de di
Yorum Gönder
Berdewama wê »

Çîroka Têkçûyînekê

Nivîskar:
Resim
Romana Eta Nehayî ya bi navê Gulên Şoran, bi serpêhatiya Lasê kurê Wisû Axa re behsa serdemeke civakî û polîtîk a kurdên rojhilatî dike. Roman bi vegereke bêdeng û derengmayî ya piştî pazdeh salan a Las, nuxurîyê Wisû Axa dest pê dike. Bi flaşbekan çîrok û serpêhatî tê vegotin. Las bi awayekî bidizî vedigere mala xwe. Kesek ne li hêvîya vegera wî  ye. Her kes wî mirî dizane. Bajarê wî û malbata wî guherîye. Pîrejina diya wî jî ji ber vê hatina ji nişkê ve nizane bê çawa tev bigere, kêfxweş bibe yan xemgîn bibe, nizane. Dayê Gulê jê dipirse; "Las? Kurê min, tu vegerîyayî?". Las bi van gotinan li diya xwe vedigerîne; "Vegeriyam, da ku kûçikên welatê min bi ser min de bireyin, da ku kûçikên welatê min zenda lingê min bigirin." Las di rojeke ku rûsan agir berdane bajarê wî, hatîye dinê. Bi malbatî koçber dibin, lê careke din dema ku vedigerin kavilê bajarê xwe yî şewitî, di nav kavilê mala xwe de, li hewşê, li ser koka dara tiwê ya şewitî şitleke nû şîn hatîye û m
Yorum Gönder
Berdewama wê »

Liberxwedana Jiyanê

Nivîskar:
Resim
Îro 31ê Adara 2019an e, Hilbijartina Xwecihî heye û ez li acîlê nobedar im. Piştî ku min vê sibehê raya xwe da, ez hatim nexweşxaneyê. Di nav qilqilandinekê de me ... Dinya bi ewr û baran e, tam li gora derûnîyeke qilqilî ye. Jixwe rewşa welêt jî li holê ye, her çiqasî ku me ji demokrasîyê hêvîya xwe birîbe, ji wê pêvtir tu rê jî tune û tu tiştekî din ji destê me nayê. Îro bi roj zêde nexweş tuneye. Qey ji ber barîna barana ji erd û ezmanan e yan jî milet ji demokrasîyê sermest bûne, gelo ji ber wê ye? Baş e ku ne zêde ne. Dema ku diçim nobedê, bi xwe re pirtûkekê dibim, wexta ku nexweş ne pir bin, di navberê de dixwînim. Îro jî min ji betalî û "neçarîyê"  dest bi xwendina pirtûka çîrokan a Selahaddîn Demirtaş kir. Nêzî salekê bû ku min pirtûk stendibû, nizanim çima min dest bi xwendina wê nekiribû. A rastî min çend çîrokên wî yên ku li ser înternetê hatibûn weşandin, xwendibû. Min xwest ku vê rojê bikim xelat ji "Seher"ê re. Bi çîroka destpêkê, a bi navê "
Yorum Gönder
Berdewama wê »

Nirxandinek li Ser Rêbera Rastnivîsîna Kurmancîyê

Nivîskar:
Resim
Zimanekî mîna kurdîyê, tevî nîqaşên zanyarî ku bi çar lehçeyan û bi dehan devokan, helbet hewcedariya wê bi gelek xebatên zimannasîyê heye. Em baş dizanin ku ji bo netewbûnê ziman xala herî bingehîn û sereke ye. Hewildanên standartkirina zimanî   belkî ji Ehmedê Xanîyî de bûbe derdê rewşenbîr û xemxwirên kurdîyê, ji ber ku di Mem û Zîna zêrîn de em dibînin ku Ehmedê Xanîyî, gelek devokên kurmanciyê bi kar anîye. Îro roj, em baş dizanin ku Mîrê Kurmanciyê, Mîr Celadet Alî Bedirxanî, ji bo standartkirina kurmancîyê xebatên giranbiha kirine. Mixabin, hîna jî me li ser wê bingeha ku C.A. Bedirxanî ava kiriye, tiştekî berbiçav lê zêde nekiriye. Pirtûkên rêziman û rastnivîsînê yên li ber destên me tev dişibin hevdu. Hewcedariya me bi xebat û teoriyên resen, bi termînolojiyeke hevpar, xebatên berawirdkirina lehçeyan, ferhengên berfireh ên   lehçeyên kurdîyê, ferhengên devokan, yên biwêjan, yên gotinên bav û kalan, xebatên etîmolojîyê û hwd hene. Erê, rast e ku gelek xebatên hêja jî hatin
Yorum Gönder
Berdewama wê »